‘Samen kijken hoe we ons geld slim uitgeven’
De TU/e is flink gegroeid de afgelopen jaren en wil doorgroeien naar 15.000 studenten in 2027. Dat vraagt om extra investeringen voor meer ruimte, voor met name laboratoria voor onderwijs en onderzoek.
De TU/e is de afgelopen tien jaar verdubbeld in studentenaantallen en die groei zetten we door richting 15.000 studenten in 2027. “Met groei komt ook groeipijn en die voelen we vooral in ruimtegebrek”, zegt Patrick Groothuis, vicevoorzitter van het College van Bestuur. “We gaan daarom investeren in meer labruimtes en onderzoeksinfrastructuur.” Daarnaast is er de afgelopen jaren een begrotingstekort ontstaan met name door de sterke inflatie. Om het tekort en de investeringen te kunnen bekostigen, gaan diensten en faculteiten samen kijken waarop ze de komende vier jaren kunnen besparen. Dat gebeurt universiteitsbreed, en met het uitgangspunt dat er geen gedwongen ontslagen vallen.
Net als vele andere Nederlandse universiteiten, staat ook onze universiteit voor financiële uitdagingen. “We hebben bijna allemaal een meerjarentekort. De kosten stijgen, maar de inkomsten stijgen niet mee of worden niet genoeg gecompenseerd”, zegt Patrick Groothuis, vicevoorzitter van het College van Bestuur.
De inflatie, gestegen loonkosten, torenhoge energiekosten, groeiende huisvestingskosten, en sterke groei in het onderzoek en deels onderwijs liggen hieraan ten grondslag.
Reserves
Zowel in 2023 als in 2024 had onze universiteit te kampen met een begrotingstekort van 27 miljoen euro en werden bewust de reserves aangesproken. Groothuis: “We kunnen die tekorten nog goed opvangen door de positieve resultaten van voorgaande jaren. En kunnen daarmee aan alle financiële vereisten voldoen.”
Wij hebben het voordeel dat we in een groeiscenario zitten en daarin slimme financiële keuzes kunnen maken.
Patrick Groothuis, vicevoorzitter CvB
Blijven investeren
“We willen bovendien als universiteit blijven investeren in onze groei, in excellent onderzoek en onderwijs en in onze vier onderzoeksinstituten”, zegt Groothuis.
De TU/e wil doorgroeien naar 15.000 studenten in 2027. In die groei liggen juist kansen, zegt Groothuis. “Wij kunnen in onze groeiplannen slimme financiële keuzes maken, terwijl niet alle universiteiten die luxe lijken te hebben, omdat ze in diverse gevallen helaas eerder krimpen dan groeien.”
Open kijken naar financiën
De werkgroep Multi Annual Budget (MAB), met daarin decanen, directeuren bedrijfsvoering en directeuren van diensten, kreeg in 2023 de opdracht om open te kijken naar hoe de TU/e financieel gezond kan blijven. En hoe we daar bovenop ruimte kunnen maken om te kunnen investeren. “Met volledig draagvlak onder decanen, directeuren en CvB zijn de voorstellen vastgesteld.”
Project Beethoven
Eind maart werd bekend dat de overheid onder de noemer Project Beethoven gaat investeren in techniekonderwijs met de focus op microchiptalent en Brainport. Het nieuws is met blijdschap ontvangen, zegt Groothuis.
Wat dit precies gaat betekenen voor onze universiteit, en hoeveel extra geld er beschikbaar komt om te groeien, is nog niet duidelijk. “We werken aan een gezamenlijk voorstel voor onze regio, samen met Summa en Fontys.”
“Dat doen we als één van de vier regio’s voor de pijler talent, waarbij het zwaartepunt in de Brainportregio komt te liggen. De genoemde bedragen in de media moeten dus gedeeld worden met andere regio’s en met mbo en hbo. Na de zomer komt hier meer duidelijkheid over”, zegt Groothuis.
Noodzaak tot besparen blijft
Groothuis benadrukt dat de TU/e komende jaren doorgaat op het pad van autonome groei. “Dat betekent dus dat we nog steeds in vier jaar tijd moeten besparen om te kunnen blijven investeren in extra ruimte. Die noodzaak blijft, misschien nog wel meer dan ooit. Project Beehoven is geen oplossing voor ons huidige financiële tekort.”
“Mochten we daarna nog verder kunnen groeien, dan gaan we dat slim inweven in onze financiële situatie. Maar het is te vroeg om daar op vooruit te lopen. Die vertaalslag kunnen we later pas maken met elkaar.”
Investeren in vierkante meters
In de tussentijd voelen faculteiten de druk op het aantal beschikbare vierkante meters toenemen. “In gebouw Flux voelen ze dat de faculteiten Electrical Engineering en Applied Physics de afgelopen jaren flink zijn gegroeid. Dat is voor een groot deel te danken aan hun successen in het binnenhalen van onderzoeksprojecten.”
“Meer projecten, betekent ook meer onderzoekers. En dus ook meer behoefte aan labruimte en werkplekken. We hebben in Flux al onderwijsruimtes omgebouwd. Er is een serieuze druk op het aantal beschikbare vierkante meters in Flux.”
Creatief met ruimte
Een ander voorbeeld: “Bij de faculteit Biomedical Engineering wordt al jaren creatief omgesprongen met de schaarse meters aan labruimte en werkplekken door labs te delen binnen BME, maar ook met bijvoorbeeld de faculteit Chemical Engineering & Chemistry. Het barst daar uit zijn voegen door de groei en successen van de afgelopen jaren en voor de toekomst is simpelweg meer ruimte nodig”, zegt Groothuis.
“Die groei aan inkomsten uit de tweede- en derdegeldstroom is natuurlijk fantastisch, maar dat betekent niet dat er ook automatisch meer geld uit de eerstegeldstroom komt waarmee extra ruimte ook betaald kan worden”, zegt Groothuis. En daar zit een knelpunt in ons systeem, hebben we vastgesteld.
Over geldstromen
Universiteiten ontvangen geld uit drie stromen. De eerste geldstroom komt direct van de overheid. De tweede geldstroom bestaat uit subsidies die worden toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschapen. De derde geldstroom komt uit contractonderzoek in opdracht van nationale en internationale overheden, non-profit instellingen en bedrijven.
We kunnen ons geld maar één keer uitgeven.
Patrick Groothuis, vicevoorzitter CvB
“Wat we ons goed moeten realiseren, is dat we het geld maar één keer kunnen uitgeven. We kunnen dus niet iedereen een eigen werkkamer geven, een uitbreiding in labruimte faciliteren, nieuwe onderwijsruimtes creëren en tegelijkertijd investeren in onderzoeksinstituten. We moeten keuzes maken.”
“Binnen de campusontwikkeling investeren we daarom bewust in een hogere kwaliteit van werkplekken die dan beter gedeeld kunnen worden. Hierdoor zijn meer middelen beschikbaar voor extra lab- en onderwijsruimtes.”
Inventariseren
Om verstandige keuzes te maken, is de werkgroep Campusontwikkeling opgezet, onder leiding van Dorine Peters, directeur van Real Estate. “Deze werkgroep gaat verder inventariseren waar de grootste behoefte aan ruimte ligt en gaat scenario’s uitwerken in nauwe samenwerking met de betrokken decanen.”
Wat gaat er gebeuren?
De werkgroep MAB heeft drie sporen benoemd waar zij besparingsmogelijkheden zien. Deze worden uitgesmeerd over vier jaar tijd.
1: Diensten gaan besparen op hun kosten en de vaste kosten voor bijvoorbeeld gebouwen (denk aan energie- en schoonmaakkosten) en IT. Robert van der Drift is projectleider van deze operatie.
2: Ook de faculteiten gaan besparen op hun kosten, en genereren extra inkomsten. Ook hier gaat het geleidelijk, en de besparingen worden naar draagkracht ingevuld. Ingrid Heynderickx is projectleider.
3: Cofinanciering infrastructuur en marge tweede- en derdegeldstroomprojecten. Patricia Jaspers is in de lead voor dit project.
Samen
Groothuis: “Het belangrijkste is dat we het sámen gaan doen. Als diensten bijvoorbeeld keuzes maken om iets minder te gaan doen, of met een activiteit te stoppen, doen ze dat in samenspraak met de faculteiten. Die toetsen hoeveel last ze van een voorgestelde maatregel hebben. En kunnen ook voorstellen om ergens anders op te bezuinigen. Dat soort gesprekken is heel belangrijk.”
Onze faculteiten krijgen het vertrouwen om met besparingen te komen die zij verstandig vinden.
Patrick Groothuis, vicevoorzitter CvB
Geen ontslagen
Het uitgangspunt voor de besparingen is dat iedereen aan boord blijft, zegt Groothuis. “We hebben veel openstaande vacatures en er is natuurlijk verloop bij onze diensten en faculteiten. Gaat iemand met pensioen en beslis je die niet te vervangen? Zo mogen besparingen ook worden ingevuld.”
Groothuis ziet SQUAD, de zelfevaluatie van alle TU/e-diensten, samenvallen met de ombuigingen. “Als we samen kiezen voor minder maatwerk en meer standaardisatie, kunnen we ook kosten besparen.”
Hoe verder?
In mei dienen de faculteiten en diensten hun besparingsvoorstellen in. “In de verschillende werkgroepen wordt al flink gewerkt aan deze uitdaging”, weet Groothuis. Die voorstellen zijn input voor de begrotingsbrief die eind juni klaar moet zijn en die de basis vormt voor de meerjarenbegroting van de TU/e voor de periode 2025-2029.
Groothuis benadrukt: “Onze universiteit staat er goed voor, de komende jaren groeien we van 13.000 naar 15.000 studenten en we blijven investeren in onze campus. Maar we moeten kritisch blijven op onze uitgaven. En zorgen dat we financieel kunnen bijsturen, en dat doen we gelukkig in alle rust en in goed overleg.”
Je moet je continu blijven ontwikkelen als organisatie, dat hoort bij een universiteit.
Patrick Groothuis, vicevoorzitter CvB
“Ik kan me voorstellen dat onze gemeenschap soms het gevoel krijgt dat we op veel borden tegelijkertijd aan het schaken zijn met SQUAD, de eventuele toekomstige nieuwe bestuursstructuur van onze universiteit, en het waardenonderzoek tegelijk met het MAB-project. Maar het is allemaal gericht op het continu ontwikkelen van de organisatie. Dat hoort óók bij een universiteit.”
“Je moet jezelf blijven verbeteren en ontwikkelen. Dat doen wij allemaal dagelijks in ons werk, onze teams, faculteiten en diensten. Nu doen we dat TU/e-breed. En dat doen we samen, geleidelijk, en met gevoel.”
Meer over onze strategie
Het laatste nieuws
