Renovatieverkenner

De Renovatieverkenner is een rekenmodel voor woningverduurzaming dat wordt ontwikkeld in opdracht van de overheid. Het doel van De Renovatieverkenner is om een onafhankelijke meetlat te zijn waarmee verduurzamingsmaatregelen van woningen met elkaar kunnen worden vergeleken. Voor elke woning¹ rekent De Renovatieverkenner uit wat het effect zou zijn van het isoleren van je dak, vloer, muur, glas, maar ook van het installeren van een warmtepomp, ventilatiesysteem of nieuwe radiatoren, of het nemen van zonnepanelen of een zonneboiler. Ook rekent De Renovatieverkenner alle combinaties van maatregelen door, zodat je inzicht krijgt in de opgetelde effecten. Voor deze ‘pakketten’ van maatregelen rekent De Renovatieverkenner niet alleen uit wat het kost en hoeveel energie het bespaart, maar wordt ook gerekend aan het te verwachten comfort in de zomer en in de winter, de gezondheid van het binnenklimaat, de CO₂-uitstoot, belasting van het elektriciteitsnet en meer. De Renovatieverkenner helpt vervolgens met het vinden van de beste – ‘optimale’ – pakketten maatregelen, afhankelijk van de voorkeuren. Vragen die je bijvoorbeeld aan de De Renovatieverkenner kan stellen:

• Wat is het optimale pakket van verduurzamingsmaatregelen om met een zo laag mogelijke investering mijn woning klaar te maken voor een warmtepomp?
• Welk pakket heeft de beste terugverdientijd?
• Hoeveel extra kost het om voor een hoger comfortniveau te gaan?

¹ Initieel wordt De Renovatieverkenner ontwikkeld voor rijwoningen en appartementen uit 1945-1990.

De ontwikkeling van De Renovatieverkenner is gestart in 2022 en wordt afgerond begin 2026. In de eerste fase (tot eind 2023) leggen we een solide basis voor de modellen. Daarvoor wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de modelleerkeuzes: Hoe meten we bepaalde prestaties, zoals zomercomfort? Welke input data is beschikbaar en welke aspecten hebben de grootste invloed op de prestaties? Op welk detailniveau moeten we modelleren, bijvoorbeeld als het gaat over het modelleren van een warmtepomp of de luchtstromingen in een woning? In 2024 verschuift de focus naar het ontwikkelen van optimalisaties en het ontwikkelen van de methode voor het grootschalig toepassen van de rekenmodellen op de woningvoorraad, beginnend bij rijwoningen en appartementen gebouwd tussen 1945 en 1990.

De Renovatieverkenner wordt ontwikkeld door een consortium van de Technische Universiteit Eindhoven, TNO en Woonconnect in opdracht van Binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties (BZK) en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

De TU Eindhoven en TNO doen al decennia onderzoek naar rekenmethodieken, en bundelen nu hun inzichten in dit project om gezamenlijk De Renovatieverkenner modellen te ontwikkelen. De TU Eindhoven doet dit meer vanuit internationaal en wetenschappelijk perspectief, met bijvoorbeeld veel aandacht voor gevoeligheidsanalyses en onzekerheid bij modelontwikkeling. TNO heeft veel ervaring met ontwikkelen van modellen in combinatie met metingen uit de praktijk, en met de vertaling van rekenmodellen naar praktische toepassingen in het bedrijfsleven en naar beleid en normeringsinstrumenten op het gebied van energie en ventilatie zoals bij de NTA8800. Twee Snoeken en SmartTwin zijn al decennia actief in softwareontwikkeling en de integratie van woningmodellen, materialenbibliotheken en rekenmodellen binnen deze software, en heeft veel ervaring met rekenmodellen en onderzoeksresultaten vertalen naar praktische tools voor het bedrijfsleven en naar individuele woningeigenaren.

Bij de verdeling van de inzet in dit project ligt de nadruk bij het onderzoek naar de gewenste modelcomplexiteit van de rekenmodellen vooral bij TU/e en TNO, en de praktische invulling bij TNO en SmartTwin. Daarnaast is er ook veel interactie tussen de drie partijen omdat de benodigde en beschikbare invoergegevens ook een directe invloed hebben op de ontwikkeling van de modellen, en brengt een ieder zijn expertise in om het wetenschappelijke praktisch te houden, en het praktische goed onderbouwd te krijgen. Omdat het zwaartepunt van de opdracht ligt op de modelontwikkeling en de wetenschappelijke onderbouwing van keuzes die hierin gemaakt moeten worden over input data, KPI’s en modelcomplexiteit, leidt de TU/e het consortium.